Trauma
In mijn praktijk komen regelmatig mensen met een vraag voor coaching. Wanneer een traject is gestart blijkt vaak dat er onder de hulpvraag een trauma ligt.
Een trauma is een schok, opgelopen door een overweldigende gebeurtenis die te onverwacht, te schokkend of te groot was om te bevatten. Zo’n trauma brengt een enorme hoeveelheid spanning met zich mee, die zich vaak niet direct volledig kan ontladen. Het zenuwstelsel raakt dan overbelast, en omdat de spanning alsnog een uitweg zoekt, kun je last krijgen van allerlei lichamelijke en psychische klachten.
Alles wat je tegenkomt in je leven dat niet stroomt, waar weerstand zit, heeft te maken met een onderliggend trauma. Soms waren dit hele kleine voorvallen die ons lichaam wel als levensbedreigend ervaarde en die daarom trauma reactiepatronen geven. Als je deze definitie hanteert, dan kom je snel tot de vaststelling dat we allemaal heel veel situaties kennen waarin trauma speelt.
Trauma zit vast in het lichaam, in het geheugen van de lichaamscellen en door praten kom je daar niet bij.
Ik werk lichaamsgericht een zachte, liefdevolle, langzame en doeltreffende manier van werken vanuit veel rust en veiligheid. Er wordt veel stevigheid ontwikkeld waardoor er ruimte en draagkracht komt voor datgeen wat zo pijnlijk en/of verdrietig is.
Collega Arianne van Galen (Tovervloed) beschrijft;
Belangrijk is een verschil te maken tussen een enkelvoudig trauma en een meervoudig trauma. Een enkelvoudig trauma ontstaat door een eenmalige intense gebeurtenis. Een ongeluk, aanranding, beroving, een brand. Een meervoudig trauma heeft diepere lagen en duurt langer. Denk aan gepest worden, seksueel misbruik, emotionele en fysieke mishandeling. Een complex trauma combineert beide en zorgt ervoor dat je op verschillende levensgebieden niet goed kunt functioneren. Dan spreken we over PTTS. De symptomen houden lang aan.
Elk trauma manifesteert zich op meerdere niveaus: fysiek, energetisch, emotioneel, mentaal en spiritueel.
Bij een gebeurtenis waar het niet veilig is, hebben we een prachtig mechanisme. We maken adrenaline aan. Dit hormoon zorgt ervoor dat we gaan vechten, vluchten of bevriezen. Je kunt dit goed zien bij prooidieren in het wild. Zebra’s die aangevallen worden door een leeuw, proberen eerst te vluchten, valt de leeuw echt aan, dan vecht de zebra terug en als ook dat niet helpt, bevriest de zebra en zorgt er zo voor dat het niets meer voelt. De Zebra is vertrokken naar een veilig oord.
Een zebra die de leeuw ontvlucht en weer veilig is, gaat shaken en trillen om de shock kwijt te raken. Dit werkt bij ons ook zo. Huilen, shaken en bewegen zorgt ervoor dat de adrenaline wordt afgebroken en dat de energie weer kan stromen, de kou verlaat het lichaam.
Onze hersenen reageren ook op de shock. De amygdala die onder normale omstandigheden alle informatie filtert voordat het doorgegeven wordt wat belangrijk is voor je, raakt vol en verstopt met de beelden. Simpel gezegd: je werkgeheugen zit vol. Er kan niets meer bij. Symptomen: slecht slapen, alles vergeten, geen ruimte hebben voor anderen, niet kunnen concentreren, geen focus.
EMDR-therapie ruimt de amygdala op en zorgt ervoor dat deze schokkende gebeurtenissen zich niet vastzetten in ons lange termijn geheugen. Deze therapie is ontwikkeld (of eigenlijk ontdekt) voor enkelvoudige trauma’s. Voor meervoudige trauma’s kan het ook werken, maar dan wordt er laagje voor laagje afgeschraapt en kunnen er dieperliggende wonden vrijkomen tijdens de sessies.
EMDR.
Eye Movement Desensitization and Reprocessing, afgekort tot EMDR, is een therapie die speciaal ontwikkeld is voor het stimuleren van de verwerking bij traumatische ervaringen of bij het aanpakken van telkens terugkerende gevoelens, zoals bijvoorbeeld angst. De methode is met name geschikt voor mensen die last blijven houden van de gevolgen van traumatische ervaringen (psychotrauma). Dit kan een schokkende ervaring zijn, zoals een verkeersongeluk of een geweldsmisdrijf. Maar ook bij andere ervaringen, zoals pesterijen of kwetsuren in de jeugd, die veel invloed hebben gehad op de ontwikkeling van iemands leven en nu nog steeds effect hebben op het huidige functioneren, kan EMDR ingezet worden.
EMDR is een relatief nieuwe therapie. In 1989 is de eerste versie ervan ontwikkeld door de Amerikaanse psychologe Francine Shapiro. In de jaren daarna werd de therapie verder uitgewerkt en ontwikkelde EMDR zich tot een volwaardige therapeutische methode.
Peter Levine: ”De traumatische symptomen worden niet door de gebeurtenis zelf veroorzaakt. Ze ontstaan wanneer de overgebleven energie, die ontstaan is tijdens de gebeurtenis, niet ontladen wordt uit het lichaam. Deze energie blijft gevangen zitten in het zenuwstelsel waar het schade berokkent aan ons lichaam en onze geest.”
Bij welke klachten kun je denken aan traumatherapie?
- Angst
- Hartkloppingen
- Oppervlakkig ademen
- Onrust
- Depressie
- Slapeloosheid
- Overmatige alertheid of prikkelbaarheid
- Uitputting
- Herbeleving van een trauma
- Gevoel van hulpeloosheid of onmacht
- Krachtverlies is spieren
- Dissociatie; het gevoel dat (een deel van) je lichaam niet van jou is, denken dat je niks meer voelt.
- Neiging een traumatische gebeurtenis weg te drukken.